Asırlık antika fotoğraf makineleri deprem gazisi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Haber: Berkman Dulcan – Malatya

Depremler sadece günlük hayatı değil, tarihi de, yüzyıllardır korunan tarihi eserleri de alt üst ett. 6 Şubat’ta  büyük yıkımın yaşandığı Malatya’da kültürel bakımdan çok önemli yerler de ciddi zarar gördü. Malatya’da bulunan ve içerisinde yüz yıllık cihazları sergileyen fotoğraf makinesi müzesi de deprem gazisi oldu.

Yara alan yerlerin başında 1913 yılında yapımı tamamlanan Malatya merkezdeki Yeni (Teze) Camii gelmekteydi. Kültürel bakımdan tarihi geçmişiyle bugünlere gelen insanlığın ilk mührü kullandığı Arslantepe Höyüğü başta olmak üzere birçok mekânın durumu tarih severlerin çekiyor; tarihi fotoğrafçılık müzesi gibi…

Bulunduğu bina yıkılmadı ama dünyanın en büyük üçüncü fotoğraf makinesi müzesi 6 Şubat depremlerinde büyük tehlike atlattı. Geçmişten bugüne fotoğrafçılığın hazinesi sayılan bazı makineler kırıp dökülüp yaralandı, yeniden elden geçirilip ziyarete açıldı. Müze sorumlusu Emre İnan 140 yıl önce imal edilip kullanılmış makinenin de olduğu, iki bini aşkın tarihi  fotoğraf makinesi bulunan müzede deprem günü ve sonrasını anlattı.

Her yıl yüzbinlerce insanın ziyaret ettiği dünyanın üçüncü, Asya ve Avrupa’nın en büyük Fotoğraf Makinesi Müzesi Malatya’da. 2017 yılında kurulan müzedeki çalışmalar hakkında bilgiler veren Müze Sorumlusu Emre İnan “Yaşadığımız büyük depremler sonrası müzemizde de sıkıntılar yaşadık ve bu sıkıntıları el birliği ile aştık” dedi.

Müzedeki makinaların yüzde 90’ı çalışır durumda

1876 yılında kullanılan en eski makineden günümüze 2023 yılına kadar gelmiş tam  2 bin 23 fotoğraf makinesi var bu müzede. 3 bini aşkın farklı fotoğrafçılık aksesuarının yanı sıra casusların kullandığı makinelerin sergilendiği bina yıkılmadı, çok fazla hasar da almadı. Bazı rafların ve camların kırıldığını söyleyen Emre İnan şöyle konuştu:

Berkman Dulcan

“Yüzyılın felaketi diye adlandırdığımız bu deprem sürecinde binamız sağlam olsa da müzemizde birtakım camlarımızın kırılması, makinelerin düşmesi sonucu sıkıntılar yaşadık. Makinelerin tamiratını teknik personelimiz İrfan Tunay sayesinde çözdük. Deprem sürecinde birtakım makinelerde da aynı şekilde kurma kolu kilitlenen, lens’in de mantar oluşan ve düşme sonucu zarar gören makinalarımızın tamamını şu an aktif hale getirmiş durumdayız. Müzemizdeki makinelerimizin yüzde 90’ı çalışır durumda.”

Müzenin kuruluşu 2017 içeriği 140 yıllık

2023 adet fotoğraf makinesi, 3600 aksesuar sergileniyor

Fotoğraf Makinesi Müzesi hakkında bilgi veren İnan “Şu an müzemiz açık durumda. Ziyaretçiler müzemize gelmeye başladı. Müzede 1876 yılından başlayıp 2010 yılına kadar üretilen, kullanılan 44 ayrı kategoride 2023 adet fotoğraf makinası, 55 ayrı segmentte 3600’ü aşkın aksesuar kronolojik olarak sergileniyor” dedi.

İçerde ve dışarda ziyaretçilerin hatıra fotoğrafı çektirdikleri alanlardan, ziyaretçilerin kullanımına açık karanlık odalardan sözeden İnan şu bilgileri verdi:

Karakaş Kardeşler

“Müze içerisinde aktif olarak bir de sinema ve projeksiyon salonumuz var. Bu alanda da genel olarak analog ve dijital olmak üzere 2 farklı alanda fotoğrafçılık eğitimleri veriyoruz. 7 yaşından 77 yaşına kadar bütün fotoğraf severleri sanatseverleri bu alanda topluyoruz ve topladığımız alanda da müzede gelen ziyaretçilerin çocuklarına ücretsiz olarak Hokushin isimli kısa metrajlı bir film makinasından çizgi film gösterimi sağlıyoruz. Müze içerisinde aktivite alanını büyütme kararı aldık ve bu konuda da Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ın girişimleriyle Türkiye’de bir ilk olan fotoğrafçılık kütüphanesini de müzemize kazandırdık. Yaklaşık bini aşkın eseri fotoğrafçılık kütüphanemizde sergiliyoruz. Ki bunların çoğu da fotoğraf sanatçıları tarafından imzalanmış kitaplar. Nasip olursa inşallah müzemizin arka kısmında bir de ücretsiz açık hava sineması planlıyoruz.”

“Dünyada bilinen tek örneği olan makine Malatya’da”

Müzede sergilenen makinelerle duygusal bir bağ kurduklarını ifade eden İnan, en değerlilerinden biri hakkında da şu bilgileri verdi:

“Georges Pabaudjian isimli Ermeni kökenli Osmanlı bir vatandaş tarafından 1895 yılında İstanbul’da 3 şirket kuruyor. 1.si Nadir Fotoğrafçılık (Fotoğraf Stüdyosu üzerine faaliyet gösteriyor) 2.si Onnik Duraduryan (Teknik Malzeme Satışı Üzerine) 3.sü Karakaş Kardeşler (Fotoğraf makineleri ve Fotoğrafçılık Sarf Malzemesi, ithalat ve satışı) faaliyet göstermektedir. Bu arada Ermeni asıllı Osmanlı vatandaşı  Paboudjian Fransa’da fotoğraf makine üretimi yapan şirkete patentini almış olduğu kendi firmasının ismini yazdırıp fotoğraf makine üretimine başlıyor. Aynı zamanda ilk yerli marka olma özelliğine sahip Karakaş Kardeşler (Caracache Freres Constantinople) isimli fotoğraf makinesini piyasaya sürüyor. Dünyada bilinen tek örneği olan Karakaş Kardeşler isimli makina Malatya’da Fotoğraf Makineleri Müzesi’nde bulunmaktadır.”

“Hep en büyük ilgi casus makinelerine”

Müzemizin en dikkat çeken bölümlerinin başında casus makineleri bölümü gelmekte diyen Fotoğraf Müze Sorumlusu İnan “Müzemizde 200’ü aşkın casus ve dedektif malzememiz var. 1886 yapımı olan su matarasından yapılma fotoğraf makinesinin yanı sıra, kol saatine, ayakkabının topuğuna gizlenen veya güvercinin boynuna takılan ürünler de müzemizde çok fazla ilgi görüyor” dedi. 1. ve 2. Dünya Savaşı sırasında, soğuk savaş döneminde de kullanılmış olan birçok ajan makinasının yer aldığı sergide 1907 yapımı bir de drone var. İnan, bu dünyanın ilk dronunun ilginç hikayesini de  anlattı:

“1907 İngiliz yapımı dron fotoğraf makinesi de ziyaretçilerin en fazla ilgi gösterdiği makinelerimizden biri. Dron makine dememizin nedeni o dönemde güvercinlerin boyunlarına takılarak, havalandıktan birkaç dakika sonra art arda fotoğraf çekilebilen bir sistem tasarlanmış. Üzerinde 3 farklı diyafram halkası mevcut makine manuel bir şekilde de kullanılabiliyor.”

Müzeye giriş ücretsiz

Malatya Fotoğraf Makinesi Müzesi yolu Malatya’dan geçen geçmeyen herkesin mutlaka görmesi gerek bir yer ve girişler ücretsiz. 1876 yılından başlayan bir serüvene  tanık olabilmek için davet aslında bu öneri.