Türkiye’de halen devam eden düzensiz göç nedeniyle önemli sayıda Afgan mülteci, çocuklarıyla birlikte yaşam mücadelesi veriyor. Bu mücadele nedeniyle Afgan çocukların eğitim hayatları çeşitli sıkıntılar nedeniyle erken son bulabiliyor. Kars’taki eğitimcilerin gözlemlerine göre, Afgan çocukların karşılaştığı engellerin başında dil sorunu geliyor. Ekonomik koşulların ağırlaşması da daha fazla çocuğu eğitim hayatından koparıyor. Bu çerçevede, Kars İl Milli Eğitim Müdürlüğünden alınan verilere göre il genelinde okullara kayıt yaptıran 113 mülteci çocuğun 80’i Afgan mülteci çocuklar. Bu Afgan çocukların sadece 70’i düzenli olarak okula devam edebiliyor. Yaşları ilerledikçe eğitim hayatından çekilen Afgan çocuklar, ortaokuldan sonra çoğunlukla liseye devam etmiyor. İl genelindeki liselerde toplam 12 Afgan çocuk öğrenimine devam ediyor.
Dil sorunu Afgan çocukların eğitim hayatını sekteye uğratan en önemli etkenlerin başında geliyor. Şehirde en çok konuşulan dillerden biri olan Kürtçe’nin Farsça’yla benzerliği günlük konuşmalarda kısmen kolaylık sağlasa da Türkçe’yi öğrenmek bu çocuklar için o kadar da kolay olmuyor.
Halk Eğitim Merkezi Afgan çocuklar için Türkçe eğitimi veriyor fakat öğretmenler Halk Eğitim Merkezinde verilen Türkçe derslerinin çok verimli olmadığını, okulda Türkçe öğrenen çocukların dil konusunda daha başarılı olduğunu düşünüyor. İlkokula giden Afgan çocuklar, özellikle de birinci sınıfa başlayanlar, Türkçe’ye daha kolay adapte olabiliyor.
Görüşülen ilkokul öğretmenlerinin gözlemlerine göre Türkçe öğrenebilen Afgan çocukların büyük çoğunluğunun ailesi de Türkçe biliyor. Özellikle kendisinden büyük okula giden kardeşi olan çocuklar dil öğrenmede başarılı oluyor. Fakat ortaokul ve lise çağındaki çocuklar çoğunlukla dil sorununu aşamıyor. Dil sorununu aşamayan Afgan çocuklar kendi aralarında gruplaşıyor ve içe kapanıyor. Bu durum çocukları kısa zamanda okul hayatından uzaklaştırıyor. Kars’ta öğrenim gören Afgan çocuklar dil sorunu ve olumsuz ekonomik şartlar dışında eğitim hayatında akran zorbalığı, ırkçılık gibi farklı olumsuz durumlarla karşılaşmadıklarını belirtiyor.
Ekonomik şartları iyi olmayan Afgan çocuklar, pandemi döneminde uzaktan eğitim ile devam eden derslere katılamadığını söylüyor.
Uzaktan eğitime erişebilecek imkanı olmayan bu çocuklar sınıf tekrarı yapmak zorunda kalıyor. Sınıf tekrarı yapan çocukların bir kısmı okuldan soğurken bir kısmı da başarısız olduğu gerekçesiyle aileleri tarafından okuldan alınıyor. Okulu bırakan çocukların neredeyse tamamı bir daha eğitim hayatına dönmeyeceklerini belirtiyor.
Kış şartlarının ağır olduğu kentlerden biri olan Kars’ta ısınmak oldukça pahalıyken, son zamlarla koşullar daha da zorlu hale geldi. Fevzi Çakmak, Kaleiçi, Sukapı gibi doğalgaz olmayan mahallelerde ucuz evlerde oturan Afganlar, kışın gelmesiyle yüksek odun kömür masraflarına katlanmak zorunda kaldı. Çoğu aile okula giden çocuklarının kalın kışlık kıyafet ihtiyacını karşılamakta güçlük çekiyor. Birçok çocuğun kışlık kıyafetleri yardımseverler tarafından karşılanıyor.
Afganlar kentte çok düşük ücretlere çalıştırıldıkları için kışın artan masraflar aileden tek kişinin çalışmasıyla karşılanamıyor. Bu nedenle özellikle lise çağındaki erkek çocukları kentin hemen her yerinde çalışırken görmek mümkün. Ailelerinin ekonomik sıkıntılarına yardım edebilmek için okulu bırakıp çalışan bu çocuklar günlük 50-100 TL arasında ücret alıyor. Bir ustalığı olmayan bu çocuklar yük taşıma, balık temizleme, bulaşık yıkama, hayvan bakımı, ırgatlık gibi kimsenin yapmak istemediği işleri yapmak zorunda kalıyor.
HABER : Haber: Yasemin Akpınar
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. KVKK uyarıları ve detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.